Wat is de beste periode voor het aanleggen van een tuin?

Een eigen tuin is een werk in uitvoering. Een tuin is een levend geheel dat voortdurend onderhouden dient te worden. Afhankelijk van het ontwerp, de samenstelling van je tuin en uiteraard de mate waarin jij zelf bereid bent om er tijd in te steken zal je er meer of minder onderhoud aan een tuin dienen uit te voeren.
Als je kiest voor een natuurlijke tuin en daarin de natuur zoveel mogelijk zijn gang laat gaan, dan zal je er wellicht niet zo vaak aandacht aan besteden, maar zal zodra je onderhoud uitvoert dit je waarschijnlijk meer tijd kosten, omdat je meer onkruid moet verwijderen, grond losrullen, blad ruimen, enz. Daarentegen dien je een moderne tuin met strakke indeling vaker te onderhouden, maar zal je per onderhoudsbeurt minder tijd kwijt zijn en is het meer een kwestie van bijhouden.

Wanneer je besluit om een geheel nieuwe tuin aan te leggen of je tuin rigoureus aan te pakken, dan sta je voor de keuze wat nu eigenlijk de beste tijd van het jaar is om een tuin aan te leggen. In welk seizoen kun je het beste een tuin aanleggen? Kun je hier in het voorjaar mee aan de slag, of dien je dit juist in het najaar te doen?

De meeste mensen vinden gevoelsmatig de lente de prettigste periode om in de tuin bezig te zijn, omdat het niet zo koud meer is en de grond niet meer bevroren is, zodat je nieuwe planten in de tuin kunt zetten. Ook is dit vaak de periode waarin het begint te kriebelen en we impulsieve beslissingen nemen over het aanpakken van onze tuin, wanneer we dingen zien die ons niet zo bevallen, oplossingen zien bij tuincentra en deze het liefst zo snel mogelijk toepassen in onze eigen tuinen. Maar is de lente qua planning eigenlijk het beste seizoen om een tuin aan te leggen? Hieronder geven we je een kort overzicht van wat de vier seizoenen in de tuin betekenen en wat er in elk seizoen het beste in de tuin kan worden gedaan.

De vier seizoenen in de tuin

Het aanleggen van een tuin vereist de nodige planning. Als je er een professioneel hoveniersbedrijf voor inschakelt, dan kun je de planning en ontwerp grotendeels aan hen overlaten, maar je zult toch zelf wat ideeën dienen te hebben over wat je wilt en mooi vindt. Wanneer je het echter helemaal zelf wilt gaan aanpakken, dan dien je te weten welke stappen je dient te nemen en wanneer je het beste met elke stap kunt beginnen.

Brainstormen

Allereerst zal je een lijst moeten maken met wat je precies wilt, zonder al na te denken over of het wel of niet haalbaar dan wel relevant is. Brainstorm gewoon en schrijf alles op wat er in je opkomt en leg of hang de lijst zichtbaar op, zodat je er gedurende de weken erna alsnog dingen bij kunt schrijven.

Doe inspiratie op

Vervolgens kun je inspiratie opdoen uit tuinbladen of online. Er zijn vele websites met afbeeldingen van tuinen, waaruit je ideeën kunt opdoen en deze vertalen naar je eigen tuin. Je kunt hierbij een moodboard samenstellen van elementen die je aanspreken en erbij schrijven waarom het je aanspreekt.

Ook op sociale media kun je vele afbeeldingen en foto’s vinden van tuinen, waaruit je inspiratie kunt halen voor het invullen van ideeën in jouw eigen tuin. Kopieer gewoon de afbeeldingen die je het meest aanspreken en plak ze in een totaaloverzicht om te zien wat er voor jou het beste bij elkaar past.

Selecteer de belangrijkste elementen

Aan de hand van de inspiratie die je hebt opgedaan en het moodboard wat je hebt gemaakt kun je uit je eerder opgestelde lijst met wensen bepalen wat de belangrijkste elementen zijn. Kies hierbij wat voor jou en je familieleden het meest van belang is in jouw nieuwe tuin.

Maak een conceptschets

Daarna zal je een plattegrond van je tuin dienen te maken met de werkelijke afmetingen, zodat je hierop je concept voor de tuin kunt gaan schetsen. Hierbij begin je met een grove schets, die je later verder in detail invult. Meestal zal je meerdere schetsen dienen te maken voordat je tot de ideale invulling komt.

Stel je budget vast

Bepaal zo nauwkeurig mogelijk het budget wat je voor het inrichten van je tuin hebt voordat je de schets definitief uitwerkt tot een tuinontwerp dat je wilt gaan uitvoeren. Zo voorkom je dat je uiteindelijk het ontwerp alsnog moet omgooien nadat je er al veel tijd in hebt gestoken.

Maak een begroting

Aan de hand van jouw uiteindelijke tuinontwerp kun je een begroting opstellen. Door te bepalen welke materialen je wilt gaan gebruiken kun je de uiteindelijke kosten zo goed mogelijk bepalen.
Het kan hierbij voorkomen dat niet alles haalbaar blijkt te zijn, maar je kunt besluiten om je tuin in fasen uit te voeren als je er niet het budget voor hebt om het in een keer te doen. Daarbij is het goed om wel rekening te houden met eventuele toekomstige aanpassingen en eventuele bekabeling die je daarvoor nodig zult hebben. Zo kun je nu al leidingen aanleggen die je in een latere fase nodig zult hebben, zodat je tuin later niet opnieuw op de schop hoeft.

Elk seizoen kent zijn eigen fasen van tuinonderhoud en er zijn dan ook vele tuinkalenders online te vinden die je zullen helpen bij het plannen van je onderhoudsactiviteiten aan de tuin gedurende het jaar.

Winter

In de winter ligt al het zaaien en planten van bloemen en planten stil. De grond is vaak bevroren, waardoor je de bodem het beste met rust kunt laten. Met name in januari, wat meestal de koudste maand van de winter is, kun je het beste alleen voorbereidend plannend werk doen en de tuin zoveel mogelijk met rust laten. Dit is vooral een tijd om te plannen voor het voorjaar, te zorgen dat je tuingereedschap op orde is en je de zaden bestelt die je in het voorjaar wilt gaan planten. Daarnaast kun je in de winterperiode vanaf november het beste alle knotbomen, zoals de wilg, eik, es en populier, snoeien. Niet alle bomen zijn overigens geschikt voor snoeien in de winter. Fruitbomen als appel, kers, peer en pruim kun je bijvoorbeeld beter tussen januari en maart snoeien en groenblijvende hagen worden het beste pas in de lenteperiode gesnoeid.

Lente

Voor de meesten zal de bulk van het tuinonderhoud en aanleg van tuinen plaatsvinden in de lente. Zodra het voorjaar aanbreekt en de koude maanden zo goed als voorbij zijn, krijgen velen immers de drang om de tuin aan te gaan pakken. Zo gaat bijvoorbeeld het verdorde gazon op de schop of worden borders om geschoffeld en oude planten, die de winter niet hebben overleefd, verwijderd en vervangen. In deze periode zullen velen dan ook besluiten dat het tijd is om de tuin volledig onder handen te nemen en rigoureus aan te pakken.

Het aanleggen van een tuin vereist echter de nodige planning, zoals we hierboven hebben beschreven, dus als je hier pas in de lente mee begint, dan zal het meestal een haastklus worden om alles nog gedurende het voorjaar of begin van de zomer gedaan te krijgen, zodat je zo snel mogelijk gebruik kunt maken van je terras en tuin, zonder dat je maandenlang in een bouwput zit.

In maart zullen de eerste zonnestralen de grond van de tuin beginnen op te warmen. Het beste is echter om de grond pas om te spitten en te verticuteren wanneer deze niet meer bevroren en voldoende opgedroogd is. In april breken meestal de eerste echt zonnige dagen aan, maar kan het weer nog steeds erg wisselvallig zijn. Ze zeggen niet voor niets dat ‘april doet wat ‘ie wil’.

Het lenteseizoen is de ideale tijd om gras in te zaaien, hagen te snoeien. Vanaf half maart kun je beginnen met het zaaien van de meeste bloemen en planten.

Als je al een duidelijk plan, budget en begroting hebt gemaakt voor het aanleggen van je tuin en wilt starten met de uitvoer ervan, dan kan dit een ideale tijd zijn om bijvoorbeeld eind maart mee te beginnen. Houd daarbij wel rekening met het feit dat er in deze periode nog nachtvorst kan optreden, dus wacht met het planten van struiken en gewassen die niet vorstbestendig zijn. Deze kun je het beste pas vanaf half mei in je tuin zetten.

Zomer

De zomer is het hoogseizoen waarin velen besluiten hun tuin grondig te gaan aanpakken, terwijl je juist in dit seizoen volop van je tuin wilt kunnen genieten. Als je bovendien hierbij een professioneel hoveniersbedrijf of tuinontwerper in wilt schakelen, dan heb je kans dat je alsnog tot het najaar dient te wachten voordat je tuin klaar is, aangezien dit een piekperiode voor dit soort bedrijven is en er dus vaak een wachtlijst is.

In juni wordt er ook nog volop geplant in de tuin. In deze maand zal je ook het onkruid regelmatig dienen te verwijderen, aangezien dit door de warmte snel opkomt. Als je een groentetuin of een zone met gewassen voor eigen consumptie wilt, dan kun je vele groenten aan het begin van de zomer inzaaien.

Herfst

Om in het voorjaar van je tuin te kunnen genieten kun je het beste ruim van tevoren beginnen met het aanleggen van je tuin, zodat alle planten kunnen aantrekken en tot bloei kunnen komen zodra het voorjaar goed en wel voor de deur staat en je buiten wilt kunnen zitten.

De herfst is bij uitstek de beste tijd van het jaar om in de tuin te werken en een tuin aan te leggen. In deze tijd liggen de sapstromen van de planten stil, maar is de grond nog warm genoeg om planten in de grond te zetten, voordat de nachtvorst in november zijn intrede doet. Hierdoor zullen planten veel beter aanslaan.

Bovendien heb je in deze tijd net de zomer achter de rug en weet je hoe je de tuin in de afgelopen maanden hebt ervaren en kun je veel beter bepalen wat je er aan wilt veranderen. Welke elementen wil je behouden en welke wil je absoluut vervangen? Dit is ook de beste tijd om bestaande bomen of struiken te verplaatsen, omdat de kans op uitval minimaal is nu de bomen in rust zijn. Bovendien zullen veel planten goedkoper aangeschaft kunnen worden bij tuincentra, aangezien deze dan hoge kortingen zullen geven op de volgroeide planten. De herfst is ook de beste periode om je bloembollen te planten, zodat je er direct vanaf het voorjaar van kunt genieten. Je dient dit wel te doen voordat de vorstperiode aanbreekt en wanneer de grond niet te nat is.

Ook zal je in deze maanden niet veel meer buiten zitten, dus dit is een uitstekend moment om een terras op de schop te doen en nieuwe bestrating aan te (laten) leggen. Zolang de grond niet te nat is en het niet vriest kun je bestrating aanleggen. Hierdoor heeft je terras of tuinpad langer de tijd om in te klinken, zodat het met het voorjaar mooi recht ligt en niet zo snel zal verzakken. In de herfst en winter zal je immers geen gebruik maken van je tuin, dus is dit een uitgelezen seizoen om de tuin onder handen te nemen.

Als je gedurende de herfst je ontwerp hebt uitgewerkt, materialen hebt aangeschaft, alle nieuwe planten voor je tuin geplant hebt, je terras hebt aangelegd, je bloembollen in de grond hebt zitten en je mooie nieuwe tuinset hebt aangeschaft, dan ben je er helemaal klaar voor om bij de eerste lentedagen optimaal te kunnen genieten van jouw nieuwe tuin!